انواع انگیزه را بیشتر بشناسید!

انگیزه درونی و بیرونی

به اندازه تمامی رفتارهایی که از فردي صادر میشود، میتوان انگیزه داشت. اما با طبقه بندی رفتارها در مقوله هایی که ویژگی مشترك دارند انگیزه ها را هم میتوان در طبقاتی دسته بندی کرد. از جمله انگیزه های مهم، انگیزه هاي درونی و بیرونی، انگیزه هایی هستند که با وجود تنوع طبقه بندی های انگیزشی، اشتراکی بین آنها وجود دارد به طوری که یک انگیزه در چند دسته ممکن است وجود داشته شود.

انگیزش درونی به مواردی مربوط می شود که پاداشی که مورد نظر فرد است، یک دلیل و منبع درونی است. یعنی فرد برای رسیدن به تقویت های درونی امور خاصی را انجام میدهد، هر چند این عوامل درونی با عوامل بیرونی همخوانی داشته باشند یا نداشته باشند و حتی باعث تنبیه فرد شوند. انگیزش بیرونی زمانی معنی پیدا میکند که منبع تقویت کننده رفتار یا منبع پاداش دهنده یک عامل بیرونی باشد. به عبارتی فرد براي رسیدن به یک حالت یا شرایط معین بیرونی رفتاری را انجام میدهد. به عنوان مثال دو نفر دانش آموز را در نظر بگیرید که هر دو براي قبولی در امتحان تلاش میکنند. هر چند رفتار و حتی نتیجه عملکرد آنها میتواند یکسان باشد اما ممکن است انگیزش آنها کاملا متفاوت باشد.

دانش آموزي که براي گرفتن جایزه ویژه ای که از طرف والدینش وعده داده شده تلاش میکند، از یک انگیزش بیرونی تبعیت میکند. دانش آموز دیگر که براي رسیدن به لذت حاصل از موفقیت تلاش میکند، دارای یک انگیزه درونی است.

انگیزه هاي درونی به عنوان دسته مهمی از انواع انگیزه، به آن دسته از انگیزه ها گفته میشود که منبع و کانون آنها در درون فرد و نه محیط خارج وجود دارند. پاداش هایی که فرد در قبال نیرو زایی این انگیزه ها دریافت میکند پاداش هایی درونی هستند، که لزوماً پاداش هایی ملموس و پررنگ، عمدتاً کارایی و تاثیرات عمیق تری در طول زندگی فرد خواهند داشت. بر این اساس، وجود یک انگیزه درونی تاثیرات خود را در جنبه های مختلفی از زندگی فرد نمایان می سازد، بنابراین از اهمیت و نقش فزایندهایی برخوردار است.

 

انگیزه درونی

• تصور کنید اگر هیچ رئیس یا مافوقی وجود نداشت
• اگر نگران رنجیده خاطر شدن والدین خود نبودید
• یا اگر ترس از دست دادن یا آسیب دیدن همسر و فرزندان خود را نداشتید
• و اگر نیازی نبود که به هیچ کسی در مورد کارهایتان پاسخی بدهید
• و در یک کلام اگر شما را به صورت کامل به حال خود رها می کردند، به انجام چه کارهایی روی می آوردید؟

پاسخ این سوال ها نشان دهنده انگیزه های درونی شماست. بله کاملاً درست متوجه شده‌اید! انگیزه درونی همان چیزی است که شما را بدون هیچ نوع دستوری از جانب دیگر آن مجبور به بروز رفتار خاصی می کند.

تمام کارهایی که در اوقات فراغت برای خود انجام می‌دهید، همگی از انگیزه های درونی شما سرچشمه می گیرند.

اگر به درس خواندن علاقه‌مند هستید، دوست دارید در زمینه موفقیت کتاب‌های بسیاری مطالعه کنید، یا این که تعطیلات آخر هفته‌تان را در کنار دوستان در نقطه‌ای به دور از هیاهوی شهر به سر ببرید، همه این تصمیمات و رفتارها از همان انگیزه های درونی شما ساطع می‌شوند.

انگیزه درونی همان چیزی است که بدون ترس از تنبیه یا تشویق شما را مجبور به انجام کار خاصی می‌کند. شاید بتوان این گونه تعریف کرد که انگیزه درونی در اصل همان علایق ذاتی شماست. هیچ فردی برای پیگیری علایق ذاتی خود نیاز به شنیدن دستوری از دیگران ندارد. بلکه به صورت کاملا خودجوش به دنبال آنها می‌رود و از انجام دادن آنها لذت فراوانی می برد.

مراقب گفت‌وگوهای درونی خود باشید: در مورد این‌که گفت‌وگوی درونی شما چیست، نویسنده‌ای به نام شاد هلمستتر می‌گوید که “هشتاد درصد یا بیش‌تر از گفت‌وگوها روی نداشته ها متمرکز است. بنابراین آن‌ چه اکثر افراد با خود می‌گویند منفی است.” این به این معناست که اکثر ما تمام طول روز، چنین چیزهایی به خود می‌گوییم: من آن کار را نمی‌توانم درست انجام دهم، من از مرحله پرت هستم، من چاق هستم، کارها را نمی‌توانم به خوبی انجام دهم، همه فکر می‌کنند من احمقم. اگر کسی این جملات را بشنود دیگر فاتحه‌ی ما خوانده شده است. چرا گفت‌وگوی درونی مثبت ندارید؟ منظور این است که شما نمی‌توانید تا این حد بد باشید. 

در واقع رفتار شما از انگیزه های درونی شما نشات می گیرند. انگیزه های درونی با هدف رضایت و لذت درونی شما انجام می شوند، اما در مقابل انگیزه های بیرونی، در پی رسیدن به پاداش یا اجتناب از تنبیه صورت می گیرند.

انگیزه های درونی بسیار پایدار هستند و مدت مدیدی، میل و انگیزه رسیدن به هدف را در وجود انسان بیدار نگه می دارند. انگیزه های درونی به راحتی از بین نمی روند و عامل محرکی بسیار ارزشمند و قدرتمند محسوب می شوند. زمانی که شما برای انجام کاری، انگیزه درونی دارید، انرژی بسیار زیادی در درون شما برای رسیدن به هدفتان نهفته است که باعث می شود شما حتی از مسیر رسیدن به هدف هم لذت ببرید.

انگیزه بیرونی

• پدر شما با وجود خستگی بسیار هر روز صبح به محل کار خود می رود و تا پاسی از شب به فعالیت در آنجا می پردازد تا هزینه های جاری زندگی شما را تأمین کند.
• دانش‌آموزان در مدرسه به مطالعه دروس خود می‌پردازند. چون دوست دارند با کسب نمرات بالا مورد تشویق معلمان و اولیای خود قرار بگیرند.
• شما پول های خود را در بانک پس انداز می‌کنید برای اینکه از آینده هراس دارید.
• کارمندی که وظایف خود را به خوبی انجام می دهد تا ترفیع درجه بگیرد.

همه اینها نمونه‌های بارز انگیزه بیرونی هستند.

در وجود همه انسان ها ترس از تنبیه و اشتیاق برای مورد تحسین قرار گرفتن وجود دارد. اگر رفتارهای روزمره خود را بررسی کنید متوجه خواهید شد که بسیاری از آنها از این دو گزینه سرچشمه می گیرند. فرقی نمی‌کند شما یک بانوی خانه دار باشید یا یک کارمند و یا حتی یک سرمایه‌گذار بزرگ؛ در هر موقعیت و منصبی که قرار دارید، انگیزه های بیرونی فرمانروای بسیاری از اعمال و رفتار شما هستند و تعیین می‌کنند که در هر موقعیتی چه رفتاری را از خود بروز دهید.

بررسی انگیزش بیرونی بر دیدگاه شرطی سازی است. طرفداران شرطی سازی کنشگر برای اینکه نشان دهند چگونه مشوق ها و پیامدها رفتار را با انگیزه می کنند، این الگو را ارایه می دهند. نشانه موقعیتی یعنی مشوق، پاسخ رفتاری ، و پیامد هستند.

مشوق ها ، رویدادی محیطی هستند که انسان را به سمت شروع کردن رفتاری خاص می کشاند یا از آن دور می کند. مشوق ها همیشه قبل از رفتار واقع می شوند، و با انجام این کار، انتظاری را در انسان به وجود می آورند که پیامدهای خوشایند یا ناخوشایند در شرف وقوع هستند. نمونه هایی از مشوق های مثبت از این قرارند: لبخند، بوی وسوسه انگیز، حضور دوستان و همکاران و…  مشوق ها موجب رفتار نمی شوند، بلکه بر احتمال اینکه پاسخ داده شود یا نه تاثیر می گذارند.

دادن پاداش بیرونی برای فعالیتی که به صورت درونی جالب است، معمولا انگیزش درونی آینده را تضعیف می کند. تاثیر نامطلوب پاداش بر انگیزش درونی، زیان های نهفته پاداش نامیده می شود. های مورد انتظار انگیزش درونی را تضعیف می کنند، در حالی که پاداش های غیر منتظره چنین نمی کنند.پاداش های مادی مانند پول، جوایز، و غذا، انگیزش درونی را کاهش می دهند، در حالی که پاداش های کلامی ( غیر مادی)، مانند تحسین، آن را کاهش نمی دهند.

 

در ادامه بخوانید: راه های افزایش انگیزه درس خواندن

انگیزه درونی مهمتر است یا انگیزه بیرونی؟

ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که رفتارهایی که بر اساس انگیزه درونی انجام می دهید بهتر هستند یا آن دسته از کارهایی که بر اساس انگیزه های بیرونی از شما سر می زند؟

پاسخ این سوال به این صورت است هر یک از این دو مورد در جایگاه خود لازم و کارآمد هستند. برخی اوقات نیاز است بترسیم تا از بعضی خطرات احتمالی مصون بمانیم و گاهی نیاز داریم تا برای مورد تشویق واقع شدن کارهای خاصی را انجام دهیم.

اما اینجا دو نکته مهم وجود دارد: اول این است ممکن است این عامل ترس و تشویق بعد از مدتی از بین رفته و دیگر وجود نداشته باشد. آن گاه تکلیف شما چه خواهد بود؟ آیا شما همچنان به همان رفتارهای سابق ادامه خواهد داد یا الگوهای خود را تعویض خواهید کرد؟

و دوم هم این که انگیزه بیرونی بعد از مدتی شما را معتاد به خودش می کند! به نوعی که دیگر اگر نباشند، شما نمی توانید کاری را انجام دهید و نیازمندشان هستید.

بنابراین بهتر است در هر کاری انگیزه های درونی خود را مورد توجه قرار دهیم. زیرا آنها از بین نمی‌روند و تغییر نمی کنند. انگیزه های درونی از ذات و علایق شما سرچشمه می‌گیرند.

درست است که امکان دارد علایق برخی افراد در طول زندگی بارها تغییر کند، اما این نکته را باید در نظر داشته باشید که تغییر علایق درونی بسیار بهتر از این است که عاملی که باعث انگیزه بیرونی به شما بوده است از بین برود و آنگاه شما نوعی شکست را تجربه کنید.

زمانی که علایق شما تغییر می‌کند، در واقع شما هیچ نوع احساس سرخوردگی و ناکامی نخواهید داشت. تنها تلاش می کنید که کارهای خود را مطابق با علایق جدیدتان پیش ببرید. بنابراین در شروع هر کاری توجه به انگیزه های درونی خود را جزو الزامات قرار دهید تا کمترین میزان پشیمانی را برای شما به همراه داشته باشد.

در ادامه بخوانید: بهترین جملات انگیزشی

برخی سوالات متداول درباره انواع انگیزه

انواع انگیزه را نام ببرید

به اندازه تمام رفتار هایی که از افراد سر می زند انگیزه وجود دارد، اما مهمترین انواع انگیزه، انگیزه های درونی و بیرونی هستند که در این مقاله به صورت مفصل آنها را توضیح داده ایم.

انواع راه های ایجاد انگیزه

برای ایجاد انگیزه می توانید برای خودتان عواملی بیرونی را در نظر بگیرید و با آنها انگیزه موقتی برای خود ایجاد کنید ، همینطور می توانید اهداف و دلایلی درونی داشته باشید که باعث انگیزش شما بشوند.

انواع انگیزه در روانشناسی

علم روانشناسی انگیزه را به دو بخش عمده درونی و بیرونی تقسیم می کند که این دو نوع را که در مقاله شرح داده ایم، انواع دیگر انگیزه را در بر می گیرد.

بهترین راه افزایش انگیزه

در این مقاله تماماً درباره انگیزه صحبت کردیم و جوانب مهمی از آن را مورد بررسی قرار دادیم. اما شما باید این نکته را بدانید که انگیزه، بحثی نیست که به این راحتی ها بتوان از آن رد شد و با چند نکته مختصر، آن را به طور کامل مدیریت کرد. در واقع شما تنها زمانی می توانید آن را در وجود خود مدیریت کرده و به بالاترین حد ممکن برسانید که به طور کامل آموزش آن را دیده باشید و بدانید که نسبت به خودتان باید چگونه آن را افزایش دهید.

ما در اپلیکیشن گام برتر آموزش های رایگان فوق العاده ای در این رابطه برای شما قرار داده ایم که مشاهده آن ها حتماً می تواند تأثیر بسزایی در افزایش انگیزه شما داشته باشد. پس فرصت را از دست ندهید و همین حالا با کلیک روی تصویر زیر، از این آموزش های رایگان استفاده کنید.

برگرفته از سایت گام برتر (www.mostafaee.com)

---

---